TVEL, nükleer için süperiletken tel üretmeyi başardı

Rusya Devlet Nükleer Enerji Şirketi Rosatom’un yakıt şirketi TVEL, Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi’nde (CERN) kurulacak olan ’Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı’ (FCC) için süperiletken tel geliştirmeyi başardı. Türkiye’nin ilk nükleer santrali Akkuyu NGS’yi yapan Rosatom ve yakıt şirketi TVEL, büyük bir teknolojik altyapıya sahip. Şirket, bünyesindeki Chepetsk Mekanik Fabrikası’nda (CMP), İsviçre’de inşa edilecek ve bilim insanlarının temel parçacık fiziği ile ilgili araştırmalarını sürdürmelerini sağlayacak olan ’Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı’ için süperiletken tellerin üretimine başlıyor. Üretim, eylül ayında TVEL ve CERN tarafından imzalanan ’Araştırma ve Geliştirme Anlaşması’ doğrultusunda başladı. Anlaşma, süper iletken malzemelerin üretimi konusunda endüstriyel iş birliğini geliştirmeyi amaçlıyor. TVEL’in Ar-Ge, teknoloji ve kaliteden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı Konstantin Vergazov, “Rosatom’un yakıt şirketi TVEL, bilimsel, teknoloji ve üretim açısından gerekli altyapıya sahiptir. CERN’e süperiletken telleri üretmek için gereken teknik özellik ve deneyim TVEL’de bulunmaktadır” dedi. Yılda 100 ton süperiletken tel üretilecek CMP Proje Yöneticisi Andrey Yeseneev ise eşi görülmemiş ideal bir niyobyum-kalay teli oluşturma üzerine çalıştıklarını belirterek, "Bu tür nicel özelliklere dünyada henüz hiç kimse ulaşmadı. Bu, CMP için son derece ciddi bir görev. Çalışmaların yeterlik aşamasının başarılı şekilde yürütülmesi, yılda yaklaşık 100 ton süperiletken tel üretmemizi sağlayacak" diye konuştu. Dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı CERN’de kurulacak olan ’Geleceğin Dairesel Çarpıştırcısı’, temel parçacık fiziği ile ilgili araştırmaların sürdürülmesi için Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın (LHC) yerini alacak. Geleceğin Dairesel Çarpıştırcısı’nın çevre uzunluğunun 100 kilometreye ulaşması öngörülüyor. Bu büyüklükte bir bilim makinesinin oluşturulması için yüksek miktarda süperiletken tel gerekiyor.